Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, Dubai'deki COP28'de verilen sözlere rağmen, dünya hedeflerden sapmış durumda. Ancak ülkeler ilan ve garanti edilen iklim taahhütlerine sadık kalırsa, 2030 yılına kadar hedefin yüzde 70'ine ulaşılabilir.
Dünya Çevre Günü'nde Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından, COP29'a (Azerbaycan, Bakü) doğru ilerlerken, altı ay önceki COP28'de yapılan duyurulara ilişkin ilk değerlendirme yapıldı. Şu anki duruma göre, tüm dünya olarak hedeflerin gerisindeyiz. Ancak yapılan duyurulara göre, 2030 yılında yenilenebilir enerji üretimini üç katına çıkarma hedefine yüzde 70 oranında ulaşılabilir.
Geçen Aralık ayında dünya liderleri, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji üretimini üç katına çıkarma ve enerji verimliliğini iki katına çıkarma sözü vermişti. Ancak Ajans, yaklaşık 150 ülkenin mevcut plan ve politikalarını incelediğinde, yenilenebilir enerjiden elektrik üretimini üç katına çıkarma hedefinin gerçekleşmeyeceğini, hedeflerden çok uzakta olduğumuzu belirtti. Yine de, çeşitli ülkelerin gelecek yıl iklim politikalarını hızlandırmaları halinde umut verici bazı işaretler de mevcut.
Mevcut trendlere ve ülkelerin taahhütlerine sadık kalmaları durumunda, 2030 yılına kadar 8000 GW yenilenebilir enerji kapasitesine ulaşmamız bekleniyor. Ancak hedef 11.000 GW idi; dolayısıyla yaklaşık 3000 GW eksik kalacak ve taahhütlerin sadece yüzde 70'i gerçekleştirilebilecek. Bu farkın nedeni, COP28'de verilen sözlerin karşılanmasında ülkelerin yavaş kalması ve bu yönde itici gücün daha çok gelişmiş ülkelerden gelmesi. IEA İcra Direktörü Fatih Birol, hedefin hala gerçekleştirilebilir olduğunu belirterek, "Üç katına çıkarma hedefi iddialı ama hükümetler hızlıca sözlerini eyleme dönüştürürse uygulanabilir. Dünyadaki ülkeler, daha güvenli, uygun maliyetli ve sürdürülebilir bir enerji sistemine doğru ilerlemeyi hızlandırmak için büyük bir fırsata sahip" diye konuştu.
Hedefe ulaşmak için hükümetler, ulusal iklim eylem planlarında (NDC) daha iddialı hedefler belirlemeli ve güneş enerjisi, hükümetlerin kurmayı planladıkları kapasitenin yaklaşık yarısını; rüzgar enerjisi ise yaklaşık dörtte birini oluşturmalıdır. IEA analisti ve yeni raporun ortak yazarı Heymi Bahar, "Bir boşluk var, ama bu boşluk kapatılabilir" dedi ve geçen yıl yenilenebilir enerji kapasitesinde rekor bir artış olduğunu vurguladı (yıllık 560 GW eklenmiş, yüzde 64 artış). Bu zorlukta, bazı ülkeler ulusal iklim hedefleri doğrultusunda hızlı hareket edebileceklerini gösteriyorlar. Örneğin, Çin geçen yıl dünya genelinde eklenen yenilenebilir enerji kapasitesinin büyük bir kısmını ekledi. Bahar, "Güneş ve rüzgar enerjisi, kömürden çok daha ucuz" ifadesini kullandı. IEA'ya göre, rotayı düzeltmek için elektrik şebekelerinin iyileştirilmesi, izin süreçlerinin hızlandırılması, altyapı için yeni yatırımlar yapılması ve yenilenebilir enerjilerin etkin şekilde entegre edilmesi gerekiyor.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimini üç katına çıkarma hedefine ulaşmak için merkezi nokta ulusal planlar. Gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere tüm ülkelerin bu planları güncellemeleri ve hedefler koymaları gerekmekte. Şu ana kadar 194 ülkeden sadece 14'ü, yenilenebilir enerji hedefini 2030 yılına kadar güncel planlarına dahil etti ve Ajans'a göre mevcut seviyedeki hedefler, Dubai'de verilen sözlerin sadece yüzde 12'sini (1.300 GW) karşılayacak durumda. Ancak, açıklanan planlar göz önüne alındığında, taahhütlerin en az yüzde 70'ine ulaşma umutları hala yüksek.
Haber: La Stampa
Çeviri: Efe Yelbuğa / 35 Punto
