476 lehte, 129 aleyhte ve 24 çekimser oyla Avrupa Parlamentosu nihayet 24 Nisan Çarşamba günü yeni Ambalaj Yönetmeliğini onayladı. Yeni tedbirlerin amacı, Avrupa Birliği içerisinde döngüsel ekonomiyi teşvik etmek üzere, belirli ambalaj türlerinin kısıtlanması da dâhil olmak üzere ambalaj atıklarını azaltmak olacak. Renew partisinden Belçikalı raportör Frédérique Ries: "AB ilk kez bir çevre yasasında, kullanılan malzemeden bağımsız olarak ambalajın azaltılmasına yönelik hedefler belirliyor. Yeni kurallar inovasyonu teşvik etmekte ve mikro işletmeler için muafiyetler sağlamaktadır" şeklinde konuştu.
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi için Konsey tarafından da onaylanması gerekecek. Eurostat'a göre 2021 yılında AB, 84 milyon ton ambalaj atığı üretti. 2030'dan itibaren ise bu yönetmelik sayesinde bazı tek kullanımlık plastik ambalaj türleri yasaklanacak.
Avrupa'da ambalaj, giderek artan bir atık kaynağı haline geldi. Eurostat tahminlerine göre 2009 yılında 66 milyon ton olan ambalaj atığı 2021 yılında 84 milyon tona çıktı.
Ambalaj Azaltma Hedefi
Yeni yönetmelik, 2018 yılı miktarlarına kıyasla kişi başına düşen ambalaj atığının 2030 yılına kadar yüzde 5, 2035 yılına kadar yüzde 10 ve 2040 yılına kadar yüzde 15 oranında azaltılmasını hedefliyor. Atıkları sınırlandırmak için üreticilerin ve ithalatçıların ambalajın ağırlığını ve hacmini en aza indirmeleri gerekecek. Özellikle çoklu ambalajlar ile nakliye ve e-ticaret için kullanılan ambalajların boş alan oranının en fazla yüzde 40 olmasını sağlayacak. 'Boş alan', dış ambalajın toplam hacmi ile içinde bulunan ürün ambalajının hacmi arasındaki fark olarak kabul ediliyor.
Plastik ve Tek Kullanımlık Ambalajlar
Yönetmelikler, AB ülkelerinin özellikle plastik ambalaj atıklarını azaltmasını zorunlu hale getirecek. 1 Ocak 2030 itibariyle, belirli tek kullanımlık plastik ambalaj türleri tamamen yasaklanacak. Bunlar arasında taze, işlenmemiş meyve ve sebzeler ile bar ve restoranlarda tüketilen yiyecek ve içeceklerin ambalajları, tek kullanımlık ambalajlar (çeşniler, soslar, kahve kreması ve şeker), otellerde kullanılan küçük tek kullanımlık ambalajlar ve 15 mikronun altındaki ultra hafif malzemeden yapılmış plastik torbalar yer alıyor. Yönetmeliğin onaylanmasının ardından, sektördeki 300 şirketi bir araya getiren Unionplast-Federazione Gomma Plastica Başkanı Marco Bergaglio, "lojistikten güvenliğe ve daha yüksek su ve enerji tüketimine kadar bir dizi olumsuz etkiyi beraberinde getiren yeniden kullanım lehine geri dönüşümü cezalandırmaya yönelik ideolojik bir seçimden" söz etti.
Plastik ambalajların toplanması, geri dönüşümü ve geri kazanımına yönelik Ulusal Konsorsiyum Corepla da yaptığı açıklamada "Yeniden kullanıma odaklanmanın Avrupa Birliği'nin son yıllarda teşvik ettiği her şeyle çeliştiğini ve bu strateji değişikliğinin konsolide bir geri dönüşüm modelinin sorgulanmasına yol açtığını" savundu.
Geri Dönüştürülebilir Ambalajlar
Tüm ambalajlar (hafif ahşap, mantar, tekstil, kauçuk, seramik, porselen ve balmumu hariç) geri dönüştürülebilir olacak. Buna ek olarak, plastik ambalajların asgari geri dönüştürülmüş içeriğe ilişkin yeni hedefleri karşılaması gerekecek ve ambalaj atıklarının geri dönüşümü için ağırlık hedefleri de belirlenecek. Son olarak, 2029 yılına kadar, üç litreye kadar olan tek kullanımlık metal ve plastik içecek kaplarının yüzde 90'ının, toplama hedefini karşılamak için depozito ve iade sistemleri veya alternatif çözümler yoluyla ayrı olarak toplanması gerekecek.
Geri Dönüşüm Hedefleri
Yönetmeliğin amacı aynı zamanda belirli kapların yeniden kullanılması ve yeniden doldurulması imkanını teşvik etmek: Örneğin, paket servis yiyecek ve içeceklerin son dağıtıcıları, tüketicilere kaplarını kullanma imkanı vermek ve 2030 yılına kadar ürünlerin yüzde 10'unu yeniden kullanılabilir ambalaj formatında sunmak ve bu oranı 2040 yılına kadar yüzde 40'a çıkarmak zorunda olacak. Çoklu ambalaj, satış ve nakliye ambalajları ile alkollü ve alkolsüz içecek ambalajları için 2030 yılına kadar ulaşılması gereken özel yeniden kullanım hedefleri de bulunmakta. İkinci durumda, süt, şarap (aromalı olanlar dahil) ve alkollü içkiler gibi belirli ürünler için istisnalar getirilmiştir. İçecek kartonu üreticilerine yönelik bir platform olan İçecek Kartonları ve Çevre Birliği (Ace), yönetmeliğin yeni versiyonunu memnuniyetle karşıladı. Belirli koşullar altında, Üye Devletler bu gerekliliklerin sağlanması için en fazla beş yıllık istisnalar tanıyabilecek.
Haber: Corriere della Sera
Çeviri: Efe Yelbuğa / 35 Punto
